Okręg Leszczyński ZKBS RP KBS Borek Wlkp. KBS Jarocin KBS Jutrosin BK Kościan BK Krobia KBS Mieszków BK Poniec BK Rawicz KBS Rydzyna KBS Śmigiel KBS Włoszakowice KBS Wolsztyn MDS-BK Rawicz

Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Śmiglu

Smigiel.png

Bractwo: Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Śmiglu
Adres bractwa: 64-030 Śmigiel, ul. Kościuszki 20
Historyczna data powstania: 15.06.1636
Data reaktywacji po 1990 r.: 11.11.1991
Data ufundowania sztandaru: 16.05.1993
Liczba członków zwyczajnych, honorowych: 35 zwyczajnych i honorowych 2
Imię i nazwisko prezesa i od kiedy sprawuje tę funkcję: Tadeusz Dekiert, od 20 września 2006 r.
Imię i nazwisko aktualnego króla kurkowego (zielonoświątecznego) bractwa: Eugeniusz Kruk
Imię i nazwisko aktualnego króla żniwnego bractwa:  
Jeśli przy bractwie jest sekcja strzelecka to, jaka jest nazwa i ilu liczy członków: Sekcja Strzelectwa Sportowego i Rota Czarnoprochowa
Jeśli przy bractwie jest młodzieżowa drużyna to, jaka jest nazwa i ilu liczy członków: Młodzieżowa Drużyna Strzelecka, 11 członków

Nazwy organizowanych ważniejszych imprez cyklicznych, w cyklu rocznym:

Luty - w rocznicę wymarszu kompanii śmigielskiej do powstania wielkopolskiego i w rocznicę wyzwolenia Śmigla
Kwiecień - rocznica reaktywacji Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Śmiglu
Czerwiec - turniej o szablę gen. J.H. Dąbrowskiego (Basieńka żona Gen Dąbrowskiego pochodziła ze Śmigla a do pierwszego ich spotkania doszło w Rawiczu, ale ślub w Poznaniu bardzo ciekawa historia.)
Październik - Memoriał Braci KBS Śmigiel rozstrzelanych w 1939 r.
Listopad - turniej na zakończenie sezonu strzeleckiego w Śmiglu

Królowie kurkowi po 1990 r.:

1992 - Eugeniusz Ziegler
1993 - Stanisław Pieprzyk
1994 - Symforian Larek
1995 - Tadeusz Tomaszewski
1996 - Jan Chomski
1997 - Aleksander Przydrożny
1998 - Kazimierz Pelec
1999 - Eugeniusz Hamrol
2000 - Adam Wawrzyniak
2001 - Stefan Klupsz
2002 - Zdzisław Ziegler
2003 - Ireneusz Nowak
2004 - Witold Omieczyński
2005 - Adam Dorynek
2006 - Roman Skrzypek
2007 - Norbert Bleck
2008 - Zdzisław Ziegler
2009 - Henryk Skoracki
2010 - Zdzisław Ziegler
2011 - Marek Stachowiak
2012 - Zdzisław Ziegler
2013 - Wojciech Ruciński
2014 - Wojciech Ruciński
2015 - Michał Gruszecki
2016 - Adam Wawrzyniak
2017 - Eugeniusz Nawrocki
2018 - Tadeusz Dekiert
2019 - Henryk Skoracki
2020 - Stefan Klupsz
2021 - Adam Chudek
2022 - Eugeniusz Kruk

Królowie żniwni po 1990 r.:

1992 - Marek Stachowiak
1993 - Zdzisław Ziegler
1994 - Eugeniusz Hamrol
1995 - Andrzej Dobraś
1996 - Józef Trafas
1997 - Piotr Kaczmarek
1998 - Michał Gruszecki
1999 - Henryk Skoracki
2000 - Witold Omieczyński
2001 - Eugeniusz Hamrol
2002 - Tadeusz Bereszyński
2003 - Eugeniusz Hamrol
2004 - Andrzej Dobraś
2005 - Roman Skrzypek
2006 - Eugeniusz Hamrol
2007 - Eugeniusz Hamrol
2008 - Norbert Bleck
2009 - Henryk Skoracki
2010 - Tadeusz Dekiert
2011 - Adam Wawrzyniak
2012 - Eugeniusz Hamrol
2013 - Eugeniusz Nawrocki
2014 - Eugeniusz Nawrocki
2015 - Ireneusz Nowak
2016 - Tadeusz Dekiert
2017 - Eugeniusz Nawrocki
2018 - Eugeniusz Hamrol
2019 - Tadeusz Dekiert
2020 - Eugeniusz Hamrol
2021 - Marek Stachowiak
2022 -

Wykaz królów kurkowych z lat 1809-1914

1809 - Wurst Karol
1810 - Prüfer Gottlob
1811 - Gabler (radca miejski)
1812 - Reich Andrzej
            W latach 1813-1815 strzelania nie odbyły się z powodu wojny z Napoleonem
1816 - Meltzer Ephraim
1817 - Meltzer Ephraim
1818 - Cybiński Józef
1819 - Pinnau Karol (płóciennik)
1820 - Borecki Ludwik (garncarz)
1821 - Kammer Jakób
1822 - Rintsch Karol (młynarz)
            W 1823 r. strzelanie nie odbyło się (powód nieznany)
1824 - Küchle Michał (gwoździarz)
1825 - Schwartz Jan
1826 - Rosenbaum Dawid
1827 - Horlitz Friedrich (kowal)
1828 - Borman Michał (ogrodnik)
1829 - Schwartz Jan
1830 - Lachmann Friedrich
1831 - Schwartz Johann
1832 - Zugehör Gottlob (tkacz)
1833 - Müller Aleksander (kupiec)
1834 - Samulewicz Aleksander
1835 - Heinrich Alojzy (ślusarz)
1836 - Eichbaum Fryderyk (farbiarz)
1837 - Geyer Karol, junior
1838 - Wurst Karol, junior
1839 - Franke Wilhelm
1840 - Rudolph Hermann (garbarz)
1841 - Kresse Antoni (ogrodnik)
1842 - Hoffmann Augustyn
1843 - księżna Pignatelli (Joanna Pignatelli de Belmonte księżna Acerenza), właścicielka dóbr.
1844 - Kirste Daniel
1845 - Zugehör Samuel
1846 - Bock Wilhelm (restaurator)
1847 - Kresse Antoni (ogrodnik)
1848 - Geissler Samuel (farbiarz)
1849 - Dietrich Karol (lekarz)
1850 - Heinricht Alojzy (ślusarz)
1851 - Hoffmann Fryderyk
1852 - Kalkowski Juljusz (farbiarz)
1853 - Rintsch Samuel (młynarz)
1854 - Dümke Samuel (kowal)
1855 - Hirte Adolf (cukiernik)
1856 - Lewy Michał (zbożowiec)
1857 - Trenner Augustyn (stelmach)
1858 - Rolle Adplph (gwoździarz)
1859 - Bormann Karol (ogrodnik)
1860 - Hirte Adolf (cukiernik)
1861 - Schmeltzer Karol (szewc)
1862 - Müller Aleksander
1863 - Kühn Karol (tkacz)
1864 - Dressler Jan (szewc)
1865 - Radkiewicz Teofil (kupiec)
1866 - Schreiber August (ślusarz)
1867 - Abt Robert (tkacz)
1868 - Delsa (starosta powiatowy), w imeniu Króla Wilhelma I
1869 - Geisler Augustyn (kupiec)
1870 - Höpner Gustaw (piekarz)
1871 - Strassburger Teodor
1872 - Graf Adolf (ślusarz)
1873 - Bergmann Henryk (budowniczy)
1874 - Dressler Fryderyk (rękawicznik)
1875 - Hoffmann Berthold
1876 - George Augustyn (bednarz)
1877 - Schatz Augustyn (szewc)
1878 - Leuschner Emil (stolarz)
1879 - Fittig Wilhelm (szewc)
1880 - Abt Robert (tkacz)
1881 - Bothe Oskar 1882- Klaus Adolf (szewc)
1883 - Schwach Fryderyk (tkacz)
1884 - Vogt Aleksander (rzeźnik)
1885 - Leuschner Leopold (stolarz)
1886 - Fischer Fryderyk (kapelusznik)
1887 - Maciejewski Leopold (szewc)
1888 - Matuli Adolf (kominiarz)
1889 - Rolle Dienegott (kominiarz)
1890 - Ciecinski Piotr (szewc)
1891 - Schmidt Teodor (piekarz)
1892 - Hübner Ryszard (zegarmistrz)
1893 - Klimpel Ewald (browamik)
1894 - Schneider Gustaw (piekarz)
1895 - Skoracki Antoni (piekarz)
1896 - Rintsch Augustyn (stolarz)
1897 - Stiller Robert (stolarz)
1898 - Höpner Adolf (piekarz)
1899 - Schneider Gustaw (piekarz)
1900 - Wurst Paweł (garbarz)
1901 - Hoelzer Ludwig (fryzjer)
1902 - Stamm Bronisław (blachmistrz)
1903 - Rolle Henryk (młynarz)
1904 - Rintsch Gustaw II (młynarz)
1905 - Jolly Gustaw (rendant) [księgowy]
1906 - Wurst Paweł (garbarz)
1907 - Höpner Adolf (piekarz)
1908 - Schonert Augustyn
1909 - Bergmann Eryk (budowniczy)
1910 - Hoelzer Ludwig (fryzjer)
1911 - Fechner Emil, junior (młynarz)
1912 - Bremborowicz Roman (krawiec)
1913 - Kühn Gustaw (szewc)
1914 - Neumann Maksymiljan (dzierżawca strzelnicy)
W latach 1915-1920 strzelania nie odbyły się z powodu działań wojennych.
 
Królowie kurkowi okresu międzywojennego
1921 - Władysław Pioch
1922- ?
1923 - Władysław Pioch
1924 - Antoni Sworowski
1925 - Czesław Abt
1926 - Antoni Sworowski
1927 - Antoni Sworowski
1928 - Kazimierz Zieliński
1929 - Stanisław Górecki
1930 - Walenty Czyżowski
1931 - Ignacy Cieśla
1932 - ?
1933 - Brunon Bartłomiejczak
1934- Czesław Abt
1935 - Roman Tomaszewski
1936 - Antoni Sikora
1937 - Czesław Abt
1938 - Antoni Sworowski
1939 - nie przeprowadzono strzelania.

W 1935 r. królem Okręgu Leszczyńskiego został Roman Przybysz ze Śmigla.

Najważniejsze trofea zdobyte przez członków bractwa:

Królowie Żniwni Okręgu Leszczyńskiego z Bractwa Kurkowego w Śmiglu

1995 Jerzy Cieśla
2001 Eugeniusz Hamrol
2002 Jerzy Szymański

Rys historyczny Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Śmiglu

Inicjatorem reaktywowania Bractwa Kurkowego w Śmiglu był powo­jenny jego członek - Bronisław Krupa. Wystąpił z tą propozycją na zebraniu Cechu Rzemiosł Różnych 29.IX.1991 r., które odbyło się w Domu Rzemiosła. Nie pozostała ona bez echa i na początku października zawiązała się grupa inicjatywna. Przygotowano projekt statutu nawiązujący do przedwojennego i zwołano zebranie zało­życielskie, które odbyło się 11 listopada. Uchwalono statut oraz dokonano wyboru członków Komitetu Założycielskiego.Program działania był nastę­pujący: zarejestrowanie bractwa, wszczęcie działań w celu uzyskania własnej siedziby, wyjaśnienie własności byłej strzelnicy i strzałowni, oraz przygo­towanie walnego zebrania. Postano­wiono, że siedzibą Komitetu Założycielskiego i Bractwa Kurkowego będzie Dom Rzemiosła w Śmiglu. Postanowiono także wystąpić z prośbą do rodzin byłych członków bractwa o udostępnienie pamiątek, a także poczynienie starań o przejęcie od osób prywatnych sztandaru, pieczęci, akt i innych pamiątek. Postanowiono przygotować regulamin strzelecki i przekonać do idei Bractwa Kurkowego kolejne osoby.

Sąd Wojewódzki w Poznaniu 20 stycznia 1992 r. zarejestrował Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Śmiglu. 15 marca 1992 r. w sali restauracji „Ameryka” odbyło się I walne zebranie, któremu przewodniczył burmistrz Jerzy Cieśla. Dokonano wyboru władz bractwa.

Przyjęto deklaracje 25 członków Kurkowego Bractwa Strzeleckiego. Na członków honorowych przyjęto braci z okresu międzywojennego. Ustalono, jak ma wyglądać mundur reprezentacyjny: zielona kurtka, czarne spodnie z żółtymi lampasami, biała koszula, zielony krawat, czarne półbuty i czarny kapelusz.

Podczas zebrania przekazanobractwu przedwojenny sztandar.

Z dawnego majątku pozostała jedynie zdewastowana kręgielnia i strzałownia, pozostałe obiekty zajmowało Centrum Kultury. Zdecydowano się, już w lutym, na odremontowanie z własnych środków i zaadaptowanie dawnej kręgielni na strzelnicę.

W kwietniu 1992 r. zarząd wystąpił do Urzędu Miasta i Gminy z pisemną prośbą o przekazanie bractwu byłej kręgielni i strzałowni. Urząd przekazał bractwu obiekty pod koniec kwietnia.

Olbrzymi zapał członków bractwa spowodował, że własnymi siłami, w ciągu miesiąca (od 27 kwietnia), wyremontowali i wyposażyli strzelnicę, uporządkowali otoczenie, wykonali betonową płytę taneczną oraz odnowili znajdującą się obok muszlę koncertową. Uroczystości związane z otwarciem strzelnicy odbyły się 6i 7 czerwca1992 r. 6 czerwca odbył się turniej strzelecki o godność króla kurkowego (zielonoświątkowego). Tego dnia wróciły do bractwa przedwojenne klejnoty: klejnot prze­chodni „królewski” (srebrny krzyż ze złotym łańcuchem) z zachowanymi na ogniwach datami: 1721, 1722 i 1750, klejnot „wędrowny” (srebrny krzyż, łańcuch z dziewięciu tarcz z nazwiskami zdobywców) z okresu między­wojennego, klejnot „przechodni” (srebrny krzyż na łańcuchu) ufundowany w1929 r., klejnot „Mistrza Kurkowego” (srebrny kur na łańcuchu) ufundowany w 1932 r., krzyż króla KBS (z 1928 r.), krzyż członkowski Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP, puchar pamiątkowy z okazji 300-lecia zatwierdzenia Bractwa Kurkowego (z 1936 r.), puchar pamiątkowy z okazji 250-lecia potwierdzenia przywileju Bractwa Kurkowego przez króla Jana III Sobieskiego (z 1937 r.), puchar przechodni Okręgu Leszczyńskiego KBS (z 1933 r.) oraz pieczęć Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Śmiglu z okresu międzywojennego. Te cenne pamią­tki przechowywane były podczas okupacji i okres powojenny przez Czesława Abta, ostatniego przedwojennego prezesa bractwa, oraz jego rodzinę.

Następnego dnia, 7 czerwca, członkowie bractwa ze sztandarem prze­maszerowali ulicami miasta, udając się do kościoła farnego. Po mszy świętej przemaszerowano do nowej strzelnicy, gdzie nastąpiło jej uroczyste otwarcie.

Od tego momentu rozpoczęła się systematyczna i bardzo ożywiona działalność statutowa bractwa. Prowadzona była w oparciu o programy, plany strzelań i preliminarze budżetowe. Oprócz strzelania zielonoświątkowego o tytuł króla kurkowego, odbyło się 27 czerwca strzelanie na „Św. Piotra i Pawła”. I miejsce zdobył wówczas Tadeusz Tomaszewski, II miejsce Józef Trafas, III miejsce Adam Wawrzyniak.

Na zebraniu 10 listopada 1992 r. podjęto decyzję o zaadaptowaniu starej strzałowni na strzelnicę napowietrzną. Zachowały się jej wały ziemne i bunkier dla tarczowych. Ustalono, że zakończenie prac nastąpi do maja przyszłego roku.

Prace budowlane nie przeszkodziły jednak bractwu w prowadzeniu statutowej działalności.

W ciągu kilku miesięcy 1993 r., w rezultacie wytrwałej pracy i zaangażowania braci pod kierunkiem Symforiana Larka, powstała nowoczesna 50-metrowa strzelnica z zadaszonymi sześcioma stanowiskami wraz z urzą­dzeniami do opuszczania tarcz.

Oficjalne otwarcie strzelnicy napowietrznej połączono z odbywającym się w Śmiglu, w dniach 15-16maja1993 r., II Zjazdem Delegatów Kurkowych Bra­ctw Strzeleckich RP. Wzięło w nich udział 151 braci z całego kraju wraz z prezesem Zjednoczenia KBS RP doktorem Tadeuszem Jakubiakiem. Podczas uroczystej mszy świętej polowej, na placu przy strzelnicy, wręczono bractwu śmigielskiemu nowy sztandar, ufundowany przez radnych gminy.

Obfitujący w wiele radosnych wydarzeń rok 1993 przyniósł też tragiczną wiadomość. 15 października zmarł Eugeniusz Ziegler - pierwszy król kurkowy reaktywowanego bractwa. Odszedł człowiek prawy, cieszący się szacunkiem społecznym, koleżeński i bardzo zaangażowany w działalność bractwa. Jego pogrzeb odbył się 19 października, na cmentarzu parafialnym w Śmiglu, z udziałem kilkunastu pocztów sztandarowych, w tym ośmiu brackich.

WVII Kongresie Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP, który odbywał się w Kórniku od 30 września 1 października 1994 r., reprezentowane było też bractwo śmigielskie.Na kongresie podjęto uchwałę o organizacji okręgów Zje­dnoczenia.

Zarząd Zjednoczenia KBS RP, realizując postanowienia Kongresu Zjednoczenia, który odbył się w październiku 1994 r., zatwierdził 25 marca1995 r. siedzibę Okręgu Leszczyńskiego w Śmiglu. W jego skład weszły nastę­pujące bractwa: Borek Wlkp., Kościan, Pogorzela, Rawicz, Śmigiel, Włoszkowice i Wojciechowo. Na zebraniu inauguracyjnym, 7 kwietnia, wybrano Zarząd Okręgu, w którego skład weszli także bracia z KBS Śmigiel: Jan Chomski - jako prezes, Zdzisław Ziegler jako sekretarz, a Tadeusz Toma­szewski został sekretarzem Komisji Rewizyjnej.

Na posiedzeniu zarządu KBS Śmigiel 2.VII.1995 r. omawiano także sprawy organizacyjne związane z pierwszym strzelaniem o tytuł „Króla Okręgu Leszczyńskiego”. Odbyłosię ono 9 lipca. Uczestniczyło w nim 87 braci.

10 maja 1996 r. odbyły się obchody „360-lecia Kurkowego Bractwa Strze­leckiego w Śmiglu 1636-1996”.

28 lipca1996 r. r. oddano do użytku budynek przy ul. Północnej, wyremontowany siłami członków KBS i Cechu Rzemiosł Różnych, na wspólną siedzibę. Z tej okazji odbyła się duża uroczystość, połączona z okolicznościowym strzelaniem.

W listopadzie 1996 r. zorganizowano w Śmiglu IV Jesienny Woje­wódzki Turniej Strzelecki. Po raz pierwszy strzelano o „Puchar Przechodni KBS Okręgu Leszczyńskiego”.

W dniach od 12 do 13 czerwca 1997 r. odbył się w Krakowie VIII Kongres Zjednoczonych Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. Jan Chomski ponownie został wybrany na skarbnika, Zdzisława Zieglera wybrano do komisji rewi­zyjnej.

W 1998 r. dokonano zmiany siedziby Kurkowego Bractwa Strze­leckiego w Śmiglu, przenosząc ją z ul. T. Kościuszki nr 20 na ul. Północną nr 8.

14 marca 1998 r. obchodzono szóstą rocznicęreaktywowania bractwa i 540-lecie (1458 r.) założenia Bractwa Strzeleckiego w Śmiglu. W tym momencie pragnę zwrócić uwagę na fakt, że dwa lata wcześniej, 11 maja 1996 r., obchodzono 360-lecie, widać więc wyraźnie, że bractwo śmigielskie zdecy­dowało się wrócić do historycznych początków swego istnienia. Jest to jak najbardziej słuszne, bowiem rok 1636 należy traktować jako reaktywowanie działalności Bractwa Strzeleckiego, co dość wyraźnie wynika z treści dokumentu wystawionego przez Przecława Leszczyńskiego.

Podczas strzelania królewskiego braci i sióstr 15 maja 1998 r. zapre­zentowano po raz pierwszy armatkę bracką -„wiwatówkę”, wykonaną wcałości przez braci kurkowych.

Pod koniec marca 1999 r. synowie braci kurkowych zwrócili się z prośbą do władz KBS w Śmiglu o zgodę na utworzenie przy nim MłodzieżowegoKołaStrzeleckiego.

29 kwietnia 2000 r. w Śmiglu poświęcono sztandar Kurkowych Bractw Strze­leckich Okręgu Leszczyńskiego.

Przeniesiono siedzibę bractwa na ul. T. Kościuszki nr 20. 3 grudnia 2000 r. dokonano rozgraniczenia mienia w budynku przy ul. Półno­cnej pomiędzy Kurkowym Bractwem Strzeleckim, a Cechem Rzemiosł Róż­nych. Postanowiono wydzierżawić pomieszczenia brackie w celu utworzenia ogólnodostępnej kawiarenki internetowej.

Obchody 15-lecia odbyły się 22 kwietnia 2007 r. W 2007 r. w bractwie śmigielskim rozpoczęła działalność „Rota Czarnoprochowa”.

W roku 2010 obchodzono 610 rocznicę nadania praw miejskich Śmigla. Do organizacji obchodów włączyło się również Bractwo Kurkowe, które opracowało projekt pt. VI wieków pracy i tradycji - Bracki Festyn Historyczny. Projekt ten został wysoko oceniony przez samorząd województwa i zdobył jedną z głównych nagród w konkursie „Działania proekologiczne i prokulturowe w ramach strategii rozwoju obszarów wiejskich”.

Rok 2011 został poświęcony na odnowienie obiektów bractwa i przy­gotowanie do obchodów 20-lecia reaktywowania działalności Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Śmiglu.

Oprócz krzewienia tych dawnych idei, uczestniczy także aktywnie w działalności Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP oraz Euro­pejskiej Federacji Historycznych Bractw Strzeleckich, budując wspólne funda­menty europejskiego domu oparte na poszanowaniu tradycji i umiłowaniu Ojczyzny.

Rys, na podstawie monografii Eugeniusza Śliwińskiego Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Śmiglu 1458 - 2011, wynotował T.P.